De drie stadia in Aikido maar ook in allerlei andere vormen. Je leest Aikido bij al de drie kalligrafieën. Van meer statisch naar vloeiend. Suganuma Sensei maakte deze kalligrafie om deze stadia duidelijk te maken.

In Aikido begin je met de basis. Je probeert zo goed mogelijk deze te leren beheersen. Dat betekent dat je een aantal jaren de technieken van de leraar zo goed mogelijk kopieert.

Bij de tweede vorm breek je zelf iets los van de basis. Je gaat je eigen ontwikkeling meer je eigen vorm geven. Wat past bij jou en wat niet? Iedereen krijgt hiermee te maken omdat wij allen fysiek en mentaal van elkaar verschillen. Het Aikido wordt dynamischer. Tussen de mensen ga je meer verschillen ontdekken.

De laatste vorm is bewegen als water. Alles komt vloeiend. Geen gedachten meer over hoe iets moet. Instinctief reageer je op de juiste manier. Iets waar we allemaal naar willen streven. Echter! Niet zonder de basis te verliezen. Het fundament is het meest belangrijk.

Iedereen doorloopt deze stadia. Je kan er niet eentje overslaan. We praten hier wellicht over een tijdpad van 40 jaar!

(50)